ไขข้อข้องใจทำไม ราฟาเอล นาดาล ไร้ผู้ต้านบนคอร์ตดิน

ถ้านับช่วงเวลา 19 ปี ที่ผ่านมา วงการกีฬามีอะไรเปลี่ยนแปลงไปมากมาย หลายทัวร์นาเมนต์เปลี่ยนแชมป์แบบไม่ซ้ำหน้า หรือแม้แต่นักกีฬาที่ดีที่สุดในกีฬานั้น ๆ ก็เปลี่ยนผ่านไปมาอยู่เสมอ เพราะสิ่งใด ๆ ในโลกล้วนไม่อนิจจัง

แต่มีอยู่อย่างหนึ่งที่เราได้เห็นภาพฉายซ้ำ ๆ มาตลอดในช่วงเวลาที่ว่ามาข้างต้น และไม่เคยเปลี่ยนแปลงมาจนถึงปัจจุบัน นั่นก็คือ ราฟาเอล นาดาล คว้าแชมป์ เฟรนช์ โอเพ่น

นับตั้งแต่ลงแข่งครั้งแรกในปี 2005 จนถึงปัจจุบัน นาดาล คว้าแชมป์ไปแล้ว 14 สมัย ซึ่งไม่มีนักเทนนิสคนใดไม่ว่าชายหรือหญิง คว้าแชมป์แกรนด์สแลมรายการเดียวได้มากเท่านี้มาก่อน

"บางคนบอกว่าการชนะนาดาลบนคอร์ทดินจากการเล่นแบบ 3 ใน 5 เซต คือสิ่งที่ยากที่สุดในวงการกีฬา ไม่ใช่แค่เฉพาะเทนนิสเท่านั้น ซึ่งผมก็เห็นด้วยนะ"

นี่คือสิ่งที่หลุดออกมาจากปากของ จอห์น แม็คเอนโร ตำนานนักหวดแชมป์แกรนด์สแลม 7 สมัย ที่ถึงกับต้องซูฮกความยอดเยี่ยมไร้เทียมทานของนักหวดชาวสเปน

แล้วอะไรที่ทำให้เจ้าของฉายา "ราชาคอร์ทดิน" ไร้ผู้ต้านขนาดนี้ ร่วมหาคำตอบได้ที่นี่

ลูกโฟร์แฮนด์และการเคลื่อนที่ระดับปิศาจ

สถิติทุกอย่างของนาดาลใน เฟรนช์ โอเพ่น เรียกง่าย ๆ ว่า คนละโลกกับนักหวดรายอื่น ๆ นอกจากจะเพิ่มสถิติแชมป์มากที่สุดเป็น 13 สมัยแล้ว การเอาชนะ โนวัค ยอโควิช ในนัดชิงยังทำให้เขากลายเป็นนักหวดคนแรกที่เก็บชัยใน โรล็องด์ การ์รอส ได้ถึง 100 แมตช์ 

นาดาลไม่ได้แค่เอาชนะสถิติเดิม แต่ทุบสถิติทุกอย่างกระจุยกระจาย ก่อนหน้านี้ บียอร์น บอร์ก คือผู้ครองสถิติแชมป์รายการนี้มากที่สุด 6 สมัย ระหว่าง 1974-1981 และถูกนาดาลทำลายได้ในปี 2012 ส่วนปัจจุบันตัวเลขพุ่งไปอยู่ที่ 13 สมัยแล้ว

อาวุธหลักที่ทำให้นักหวดชาวสเปนประสบความสำเร็จมาตลอดคือลูกโฟร์แฮนด์ที่สะบัดแขนเหมือนแส้ ซึ่งกลายเป็นเอกลักษณ์ประจำตัวไปแล้ว ยิ่งบวกกับการเคลื่อนไหวที่เฉียบคม และความสามารถทางกายภาพระดับขั้นสุดของนักกีฬา ทำให้นาดาลยากจะหาใครเทียบ

ในเรื่องนี้ ไมเคิล ชาง ตำนานนักหวดชาวอเมริกันที่สร้างปรากฏการณ์คว้าแชมป์ เฟรนช์ โอเพ่น ด้วยวัย 17 ปี เมื่อปี 1989 แสดงความเห็นกับ บีบีซี สื่ออังกฤษว่า "นาดาลมีความสามารถที่แปลกประหลาดเหนือคนอื่น ๆ นั่นคือการตีลูกโฟร์แฮนด์ได้มาก และเคลื่อนที่ได้ดีบนคอร์ทดิน" 

"นักหวดรายนี้รู้วิธีที่จะเปลี่ยนทิศทางการตีลูกเพื่อให้คู่แข่งหลุดออกจากตำแหน่ง นาดาลเล่นเทนนิสอย่างดุดัน แต่ก็มีความอดทนเมื่อจำเป็น"

"นาดาลจะทำให้คู่แข่งต้องเคลื่อนที่ไปอยู่ในจุดที่ตีได้ยาก ก่อนจะเก็บแต้มไปง่าย ๆ"

สภาพแวดล้อมที่สมบูรณ์แบบ

พื้นผิวของคอร์ทดินทำให้ลูกช้ากว่าคอร์ทหญ้า ส่งผลให้นาดาลสามารถใช้ศักยภาพทางร่างกายและโฟร์แฮนด์อันเลื่องชื่อของเขาได้อย่างเต็มที่

ในทางกลับกัน คอร์ทดินยังช่วยให้เขาตีแรงขึ้นและแม่นยำมากขึ้นกว่าเดิม และด้วยการที่รายการคอร์ทดินส่วนมากแข่งบนแผ่นดินใหญ่ของยุโรป ซึ่งมีอุณหภูมิสูงกว่าที่อื่น ยิ่งทำให้ลูกที่นาดาลตีออกไปนั้นกระดอนสูงขึ้นกว่าเดิมอีกด้วย 

แต่ในปี 2020 นั้น สภาพแวดล้อมของ เฟรนช์ โอเพ่น เป็นไปในทิศทางที่ห่างไกลจากความชื่นชอบของนาดาล

ก่อนเริ่มทัวร์นาเมนต์ นาดาลยอมรับว่าจากสภาพอากาศหนาวเย็นในช่วงฤดูใบไม้ร่วงของกรุงปารีส บวกกับลูกเทนนิสแบบใหม่ที่หนักกว่าเดิมทำให้เขาเจอบททดสอบที่ยากที่สุดที่เคยเจอใน โรล็องด์ การ์รอส

แม้แต่ ยอโควิช ยังพูดเอาไว้ก่อนแมตช์นัดชิงว่า ด้วยสภาพแวดล้อมแบบนี้ทำให้เขามีโอกาสมากกว่าเนื่องจากลูกของนาดาลจะไม่กระดอนสูงเท่ากับที่เคย

อย่างไรก็ตามนาดาลก็ยังคว้าแชมป์โดยไม่เสียแม้แต่เซตเดียว

ในเรื่องนี้ จิม คูเรียร์ อดีตแชมป์ เฟรนช์ โอเพ่น 2 สมัย มีมุมมองที่ต่างออกไป โดยแสดงความเห็นว่า "บางทีสภาพแวดล้อมของ เฟรนช์ โอเพ่น 2020 อาจไม่ได้เป็นอุปสรรคต่อนาดาล และอาจเป็นตัวช่วยด้วยซ้ำ เพราะการที่ลูกช้ากว่าเดิมยิ่งทำให้นาดาลมีโอกาสถึงลูกมากขึ้น รวมทั้งสามารถหวดลูกที่หวังผลได้โดยเสี่ยงน้อยกว่า เพราะลูกมีสปินเข้าไปเสริม สังเกตได้จากจำนวนการตีวินเนอร์ของทั้ง นาดาล และ ยอโควิช ที่ใกล้เคียงกัน แต่ฝ่ายหลังเล่นลูกเสี่ยงมากกว่า และมีจำนวนการตีเสียเองมากกว่าเกือบ 4 เท่า"

สิงห์อีซ้าย

ไมเคิล ชาง ออกความเห็นว่า กุญแจสำคัญสู่ความสำเร็จของนาดาลคือการตีด้วยมือซ้าย ร่วมกับคุณสมบัติอื่น ๆ ที่มีอยู่ในตัว

"ลูกตีโฟร์แฮนด์ของนาดาลจะไม่ส่งผลมากขนาดนี้ หากเจ้าตัวตีด้วยมือขวา"

"การตีด้วยมือซ้ายหมายถึงทุกอย่างหมุนกลับด้านกับคนอื่น ลูกโฟร์แฮนด์อันรุนแรงจะพุ่งไปที่แบ็กแฮนด์ของผู้เล่นมือขวา บีบให้คู่แข่งหลุดออกจากคอร์ท และทำให้การกลับมารับลูกต่อมาเป็นไปได้ยาก"

โตมากับคอร์ทดิน

คอร์ทดินคือคอร์ทธรรมชาติสำหรับนักเทนนิสชาวสเปน โดยพวกเขามีคอร์ทดินแดงมากกว่า 100,000 คอร์ททั่วประเทศ แม้แต่ในหมู่บ้านเล็ก ๆ ก็ยังมีคอร์ทประเภทนี้ให้เล่น

ดังนั้นจึงไม่ใช่เรื่องน่าแปลกใจที่นาดาลก้าวขึ้นมารับช่วงความสำเร็จใน โรล็องด์ การ์รอส ต่อจากนักหวดรุ่นพี่ร่วมชาติอย่าง เซร์กี้ บรูเกร่า (แชมป์ 2 สมัย), คาร์ลอส โมย่า, อัลเบิร์ต คอสต้า และ ฆวน คาร์ลอส เฟร์เรโร่ ซึ่งนั่นหมายถึงใน 30 สมัยหลังสุด แชมป์เป็นของนักหวดสเปนถึง 19 สมัย

สำหรับนาดาลที่เกิดบนเกาะมายอร์ก้าได้เริ่มเล่นบนคอร์ทดินตั้งแต่ 4 ขวบ และฝึกซ้อมในสโมสรท้องถิ่นร่วมกับ โทนี่ คุณลุงของเขา ที่กลายมาเป็นโค้ชในภายหลัง ก่อนจะอำลาวงการเมื่อปีที่แล้ว

เรื่องความเก่งกาจบนคอร์ทดินที่มาจากการฝึกฝนตั้งแต่เด็กนั้น โจน โซลโซน่า นักข่าวสายเทนนิสชาวสเปนของ มาร์ก้า สื่อชื่อดัง เปิดเผยว่า "ด้วยความที่สเปนเป็นประเทศแห่งแสงแดด ทำให้คอร์ทดินอยู่ในสภาพที่เหมาะสมตลอดเวลา และด้วยอากาศที่แจ่มใสทำให้สามารถลงฝึกซ้อมได้ตลอดทั้งปี"

"นอกจากนั้นคอร์ทดินยังเหมาะสำหรับเด็กที่เริ่มหัดเล่นเทนนิส เพราะเคลื่อนที่ได้ง่ายซึ่งหมายถึงอาการบาดเจ็บที่ลดน้อยลง ดังนั้นนาดาลจึงได้เล่นบนคอร์ทดินตั้งแต่เด็ก และมันก็เห็นผลได้อย่างชัดเจน"

แล้วทำอย่างไรถึงจะชนะนาดาลบนคอร์ทดิน?

นาดาลแพ้ที่ โรล็องด์ การ์รอส เพียง 3 ครั้งตลอดอาชีพ ขณะที่รอบ 32 คนสุดท้ายกับ มาร์เซล กราโนเย่ร์ส เพื่อนร่วมชาติเมื่อปี 2016 นั้น นาดาลถอนตัวเพราะมีอาการบาดเจ็บข้อมือก่อนเริ่มการแข่งขัน

ยอโควิชคู่ปรับตลอดกาล คือคนสุดท้ายที่ยัดเยียดความปราชัยให้ราชาคอร์ทดิน หลังเอาชนะไป 3-1 เซตในรอบรองชนะเลิศปี 2021 และนักหวดชาวเซอร์เบียเป็นคนเดียวในโลกที่เอาชนะนาดาลได้ถึงสองครั้งสองครา หลังเคยเอาชนะ 3 เซตรวดในรอบก่อนรองชนะเลิศปี 2015 มาแล้ว

ส่วนความพ่ายแพ้ครั้งแรกของนาดาลในรอบ 16 คนสุดท้ายเมื่อปี 2009 นั้น เป็นเรื่องช็อกยิ่งกว่า หลังจากเจ้าตัวพลาดท่าต่อ โรบิน โซเดอร์ลิ่ง นักหวดชาวสวีเดนที่ไม่เคยผ่านเข้าไปเล่นเกินรอบที่ 3 ของรายการแกรนด์สแลมมาก่อน

ในเรื่องนี้ โซเดอร์ลิ่ง เปิดเผยสาเหตุที่ทำให้เขาเอาชนะนาดาลได้สำเร็จว่า "ในวันนั้น ผมทำอะไรก็ดีไปหมด"

"การจะเอาชนะนาดาลบนคอร์ทดินได้ คุณต้องเล่นด้วยความตื่นตัวสุดขีด"

"คุณต้องตีลูกให้เรียดต่ำกว่าปกติ อยู่ใกล้เส้นเบสไลน์ พยายามคว้าโอกาสของตัวเองให้ได้"

"คุณต้องลดความผิดพลาดของตัวเองให้น้อยที่สุด และต้องกล้าเสี่ยงบ้าง เพราะไม่มีใครเอาชนะนาดาลได้หากเล่นตามเกมของเขา ดังนั้นคุณต้องดึงให้เขาเล่นตามเกมของคุณ"

บทสรุปง่าย ๆ จากคำสัมภาษณ์ของ โซเดอร์ลิ่ง คือ หากต้องการเอาชนะนาดาล คุณต้องเล่นด้วยฟอร์มที่สมบูรณ์แบบ และทำให้นาดาลไม่สามารถเล่นตามเกมของตัวเองได้ อีกอย่างหนึ่งที่ผู้เขียนสังเกตได้คือ หากจะเอาชนะนาดาลในเฟรนช์ โอเพ่น หรือแกรนด์สแลมรายการอื่น คุณต้องเอาชนะเขาให้ได้ภายใน 3 เซต เพราะด้วยความฟิตของร่างกายที่เหนือมนุษย์ ยิ่งแข่งยืดเยื้อยิ่งเข้าทางนักหวดชาวสเปน เห็นได้ชัดเจนจากการพลิกกลับมาชนะหลายต่อหลายครั้งในอดีตที่ผ่านมา

ไม่ว่าอย่างไรก็ตาม การจะเอาชนะนาดาลบนคอร์ทดินในภาวะที่เจ้าตัวมีร่างกายฟิตสมบูรณ์นั้น คงเข้าขั้นต้องใช้คำว่า "ปาฏิหาริย์" ไปแล้ว