ทำความรู้จักกีฬาคาราเต้ในโอลิมปิก

คาราเต้ เป็นหนึ่งในชนิดกีฬาใหม่ที่ได้รับการบรรจุแข่งขันใน โอลิมปิก เกมส์ โตเกียว 2020 โดยญี่ปุ่นเจ้าภาพคือต้นกำเนิดของกีฬาศิลปะการต่อสู้อันเก่าแก่นี้ และยังเป็นหนึ่งในกีฬาที่ได้รับความนิยมมากที่สุดในโลก

แล้วการแข่งกีฬาคาราเต้ในโอลิมปิกมีที่มาอย่างไร ใครคือนักกีฬาที่น่าสนใจ และโตเกียว 2020 มีการแข่งขันคาราเต้กี่ประเภท ติดตามได้ที่นี่

กีฬาคาราเต้กับโอลิมปิก

ความพยายามที่จะให้มีกีฬาคาราเต้บรรจุอยู่ในการแข่งขันโอลิมปิกนั้น เริ่มต้นมาตั้งแต่ช่วงปี 1970 โดย ฌัคส์ เดลกูร์ต ผู้ก่อตั้งสหพันธ์คาราเต้ยุโรป ก่อนจะมาเป็นรูปเป็นร่างจริงจังเมื่อปี 2009 ในการประชุมใหญ่ของคณะกรรมการโอลิมปิกสากล(IOC)ครั้งที่ 121 แต่น่าเสียดายที่ไม่ได้คะแนนโหวตมากกว่า 2 ใน 3 เพื่อบรรจุเป็นกีฬาโอลิมปิก

คาราเต้ ถูกยกขึ้นมาพูดคุยอีกครั้งถึงการบรรจุแข่งในโอลิมปิกปี 2020 ระหว่างการประชุมบอร์ดบริหารในปี 2013 แต่ก็ไม่ถูกบรรจุในวาระการประชุมใหญ่ครั้งที่ 125 ในปีเดียวกัน จนมาถึงเดือนกันยายนปี 2015 คาราเต้ ได้ถูกบรรจุอยู่ในรายชื่อชนิดกีฬาใหม่ที่จะจัดแข่งใน โอลิมปิก 2020 ร่วมกับ เบสบอล, ซอฟต์บอล, สเกตบอร์ด, กระดานโต้คลื่น และกีฬาปีนหน้าผา และในเดือนมิถุนายนปี 2016 คณะกรรมการบริหารระดับสูงของไอโอซีได้ประกาศว่า พวกเขาสนับสนุนให้ทั้ง 5 ชนิดกีฬา (เบสบอลกับซอฟต์บอลนับเป็นกีฬาชนิดเดียวกัน) อยู่ในการแข่งขันที่ญี่ปุ่น ก่อนจะมีการอนุมัติอย่างเป็นทางการในวันที่ 3 สิงหาคม ปี 2016  

นอกจากนั้น คาราเต้ ยังได้รับการบรรจุแข่งใน ยูธ โอลิมปิก เกมส์ ปี 2018 ที่กรุง บูเอโนส ไอเรส ประเทศอาร์เจนตินา อีกด้วย ซึ่งได้รับเสียงตอบรับในเชิงบวก อย่างไรก็ตาม คาราเต้ ไม่ได้บรรจุในโปรแกรมการแข่งโอลิมปิกปี 2024 ที่กรุงปารีส ประเทศฝรั่งเศสแต่อย่างใด

รูปแบบการแข่งขันใน โตเกียว 2020

การแข่งขันคาราเต้ใน โตเกียว 2020 แบ่งเป็น 2 ประเภทหลัก ๆ คือ คาตะ (ท่ารำ) และ คูมิเตะ (ต่อสู้)

คูมิเตะ

สำหรับคูมิเตะมีการแข่งขัน 3 พิกัดน้ำหนักทั้งชายและหญิง นักกีฬาลงแข่งได้เพียงรุ่นเดียวเท่านั้น โดยนักกีฬาจะต่อสู้กันบนสังเวียนขนาด 8x8 เมตร ภายในเวลา 3 นาที การเตะและต่อยในท่าที่สมบูรณ์, มีพลัง และเข้าเป้าหมายจะทำให้ได้คะแนนตั้งแต่ 1-3 แต้ม นักกีฬาที่ได้แต้มมากกว่าคู่แข่งถึง 8 คะแนนจะได้รับชัยชนะ หรือการทำแต้มได้มากกว่าคู่แข่งเมื่อครบเวลาที่กำหนด โดยหากทำแต้มได้เท่ากัน นักกีฬาที่ทำคะแนนได้ก่อนจะเป็นผู้ชนะ และหากไม่มีคะแนนทั้งคู่ กรรมการจะเป็นผู้ตัดสินชี้ขาด

คาตะ

ข้อแตกต่างที่ชัดเจนจากคูมิเตะคือ นักกีฬาไม่ต้องเผชิญหน้ากัน แข่งขันโดยแสดงท่าคาราเต้ที่เรียกว่า "คาตะ" ทั้งการโจมตีและป้องกันใส่คู่ต่อสู้ที่ไม่มีตัวตน โดยมีทั้งหมด 102 ท่า ตามบันทึกของสหพันธ์คาราเต้โลก ซึ่งนักกีฬาจะเป็นผู้เลือกว่าจะแสดงท่าใดต่อหน้าผู้ชมและผู้ตัดสิน  

ขณะที่ระบบการให้คะแนนนั้น หากท่าใดได้ได้รับคะแนนจากกรรมการ 3 ใน 7 คน ก็จะเพิ่มเข้าไปในระบบการคำนวณเพื่อหาผู้ชนะ

กระบวนการคัดเลือก

แต่ละรุ่นจะมีนักกีฬาลงแข่ง 10 คนทั้งชายและหญิง ทั้งคูมิเตะและคาตะ โดยแบ่งเป็นโควตาเจ้าภาพ 1 ที่, อันดับสูงสุดในโอลิมปิก แรงกิ้ง นับถึงวันที่ 24 พฤษภาคม 2021 4 ที่ ซึ่งแต่ะละชาติจะได้เพียง 1 ที่นั่งในแต่ละรุ่น

สำหรับในพิกัดที่รวม 2 รุ่นตามรายการแข่งของโอลิมปิก(อย่างเช่นรุ่น 67 กิโลกรัม ที่จะรวมรุ่น 60 กิโลกรัม และรุ่น 67 กิโลกรัม เข้าด้วยกัน) จะให้โควตา 2 อันดับแรงกิ้งสูงสุดของแต่ละรุ่นและได้ชาติละ 1 ที่นั่ง รวมเป็น 4 ที่นั่ง

อีก 3 โควตา มาจากทัวร์นาเมนต์คัดเลือกที่กรุงปารีส วันที่ 11-13 มิถุนายน 2021 สำหรับนักกีฬาที่มาจากชาติซึ่งยังไม่ได้ตั๋วโอลิมปิก

อีก 2 โควตา มาจากแชมป์ระดับทวีปซึ่งจะมอบให้กับนักกีฬาที่มีแรงกิ้งสูงสุดตามจำนวนการจัดสรรตัวแทนของแต่ละทวีป หากแชมป์ทวีปได้โควตาจากกรณีอื่นไปแล้ว แต่โควตาตัวแทนทวีปยังไม่เต็ม โควตานั้นจะขยับไปให้นักกีฬาที่ได้อันดับถัดไปในการแข่งชิงแชมป์ทวีป ไล่ไปจนถึงคนที่ได้เหรียญทองแดง ซึ่งหากเลยจากอันดับนั้นไปแล้วยังเหลือที่ว่างอยู่ โควตาดังกล่าวจะอ้างอิงจากโอลิมปิกแรงกิ้งในวันที่ 24 พฤษภาคม ตามจำนวนสูงสุดของแต่ละชาติ

หากการชิงแชมป์ระดับทวีปใดไม่ได้รับการรับรองให้เป็นรายการคัดเลือก นักกีฬาแรงกิ้งสูงสุดในทวีปนั้นซึ่งยังไม่ได้โควตาจะได้รับสิทธิ์ไปแทนตามจำนวนสูงสุดของแต่ละชาติ

นอกจากนี้ คณะกรรมาธิการไตรภาคี ยังมีสิทธิ์เชิญนักกีฬาชาย 2 คน และ หญิง 2 คน โดยจะมีการจัดสรรอีกครั้งว่าจะเป็นนักกีฬาในรุ่นใดตามโควตาที่เหลือ

นักกีฬาที่น่าจับตามองใน โตเกียว 2020

จะมีนักคาราเต้ทั้งหมด 80 คนลงแข่งใน โตเกียว 2020 แบ่งเป็น 60 คนในประเภทคูมิเตะ และ 20 คนในประเภทคาตะ โดยในประเภทหลังนี้ นักกีฬาสเปนครองมือหนึ่งของโลกทั้งชายและหญิงคือ แซนดรา ซานเชซ และ ดาเมียน กินเตโร่

สำหรับ ซานเชซ วัย 39 ปี เป็นแชมป์โลกปี 2018, แชมป์ยุโรป 5 สมัย และเพิ่งได้รับการบันทึกว่าเป็นนักคาราเต้ที่คว้าเหรียญรางวัลในการแข่งระดับนานาชาติมากที่สุด ขณะที่ สหพันธ์คาราเต้โลก ยกให้เป็น "นักกีฬาที่ยอดเยี่ยมที่สุดตลอดกาล" ซึ่งคู่แข่งสำคัญของเธอที่โตเกียวคือ คิยู ชิมิซึ แชมป์โลก 2 สมัย และแชมป์เอเชีย 3 สมัยขวัญใจเจ้าถิ่น

ส่วนคาตะประเภทชายนั้นก็ยังคงเป็นการขับเคี่ยวกันระหว่างสเปนกับญี่ปุ่น คือ เรียว คิยูนะ กับ กินเตโร่ โดยฝ่ายแรกเป็นผู้ชนะในศึกชิงแชมป์โลกรอบชิงมา 2 ครั้งปี 2018 และ 2016

ด้านประเภทคูมิเตะนั้น มีแข่งทั้งหมด 6 รุ่น แบ่งเป็นชาย 3 รุ่น และหญิง 3 รุ่น ซึ่งในรุ่นน้ำหนักไม่เกิน 67 กิโลกรัมชาย สตีฟ ดาคอสต้า แชมป์โลกชาวฝรั่งเศสคือตัวเต็ง ขณะที่รุ่นน้ำหนักไม่เกิน 75 กิโลกรัมชาย 3 อันดับแรกของโลกทั้ง ราฟาเอล อากาเยฟ จาก อาเซอร์ไบจาน, บาห์แมน อัสการี่ จาก อิหร่าน และ ลุยจิ บูซ่า จาก อิตาลี ต่างคว้าโควตาไปแข่งกันอย่างพร้อมหน้าพร้อมตา

ขณะที่รุ่นน้ำหนักเกิน 75 กิโลกรัมชาย ตัวเต็งเป็นใครไปไม่ได้นอกจาก อูกูร์ อักตาส จาก ตุรกี แชมป์ยุโรปและมือ 1 ของโลก

ฝั่งประเภทหญิงนั้น อันเชลิกา เทอลิอูก้า จาก ยูเครน แชมป์ยุโรป 3 สมัย และมือ 1 ของโลก คือตัวเต็งในรุ่นน้ำหนักไม่เกิน 55 กิโลกรัม ขณะที่รุ่นน้ำหนักไม่เกิน 61 กิโลกรัม โยวาน่า เพรโควิช จาก เซอร์เบีย ก็หวังสานต่อความสำเร็จจากการคว้าแชมป์โลกปี 2018 โดยมี หยิน เสี่ยวหยาน จาก จีน เป็นคู่แข่งสำคัญ

ปิดท้ายที่รุ่นใหญ่ของฝ่ายหญิงคือน้ำหนักเกิน 61 กิโลกรัมขึ้นไป ทุกสายตาจับจ้องไปที่ อิริน่า ซาเรตสก้า แชมป์โลกจาก อาเซอร์ไบจาน